„Co ludziom powiedzieć?” – listy Heleny Wołodkowiczowej jako kreacja graficzna i słowna

The article presents the correspondence by Helena Wołodkowiczowa to Jadwiga Janczewska. The collection of letters constitutes a valuable apposition to the correspondence by Henryk Sienkiewicz and supplementation of knowledge on the history of the writer’s relationship with Maria Romanowiczówna (adopted daughter of the Wołodkowicz family). The writer’s second wife, as well as the stormy history of this short relationship continues to be an interesting topic for biographers and scholars of Sienkiewicz’s literary legacy. The article’s author sheds some light on the history of relationship between Henryk and Maria. The main part of the article concerns the verbal creation highlighted in the letters, as well as he interesting graph, which in some way reflects the character of Helena Wołodkowiczowa. What was also demonstrated was the value of this type of correspondence – written and addressed to the people from the circles relevant to getting to know a writer’s full dossier.W artykule została zaprezentowana korespondencja Heleny Wołodkowiczowej do Jadwigi Janczewskiej. Zespół listów stanowi cenne „dopowiedzenie” do korespondencji Henryka Sienkiewicza oraz uzupełnienie wiedzy na temat historii związku pisarza z Marią Romanowiczówną (adoptowaną córką Wołodkowiczów). Druga żona pisarza, a także burzliwa historia tego krótkiego związku, to wciąż interesujący temat dla biografów i badaczy spuścizny literackiej Sienkiewicza. Autorka artykułu przybliża historię związku Henryka i Marii. Główna część tekstu dotyczy kreacji słownej wyeksponowanej w listach, a także ciekawej grafii, oddającej w pewien sposób charakter Heleny Wołodkowiczowej. Została także pokazana wartość tego typu korespondencji – pisanej i adresowanej do osób z kręgu istotnego dla poznania pełnego dossier pisarza